17 พฤษภาคม 2510 หนังสือพิมพ์พาดหัวข

17 พฤษภาคม 2510

หนังสือพิมพ์พาดหัวข่าวโศกนาฏกรรมรักของคนคู่หนึ่ง

ที่โชคชะตากำหนดให้เกิดมาอยู่ในเพศเดียวกัน


เพียงชั่วข้ามคืนเหตุการณ์นี้ได้เลือนหายไปความทรงจำของคนไทย ก่อนที่ถูกนำกลับมาย้ำเตือนอีกครั้งในอีก 22 ปีต่อมา ในรูปแบบของบทเพลง

บทเพลง “สีดา” กล่าวถึงความรักที่มีต่อกันอย่างลึกซึ้งระหว่างชาย 2 คน แต่สุดท้ายกลับต้องจบลงด้วยการกระทำอัตวินิตบาตกรรมของคนทั้งคู่ เป็นเหตุการณ์ที่สร้างความซาบซึ้ง และทำให้ “แจ้” ดนุพล แก้วกาญจน์ ตัดสินใจหยิบยกเรื่องราวนี้มอบให้ครูน้อย สุรพล โทณะวณิก ช่วยถ่ายทอดเป็นบทเพลงในปี 2532



“สีดา” เป็นเรื่องราวจากชีวิตจริงเมื่อ ปี 2510 ของสาวประเภทสองที่ชื่อ ประโนตย์ วิเศษแพทย์ แต่บางส่วนของเรื่องราวที่ผู้แต่งจำเป็นต้องดัดแปลงไป ทำให้มีบางเสี้ยวของเหตุการณ์ต่างไปจากความเป็นจริง

“สีดา” ในบทเพลง หมายถึง นางเอกนาฏศิลป์โขนของกรมศิลปากรเมื่อเกือบ 40 ปีก่อน หากแต่ชีวิตจริง ประโนตย์ วิเศษแพทย์ กลับแทบไม่เคยออกแสดงในบทบาทนี้และสร้างชื่อเสียงให้กับกรมศิลปากรเลย

แต่สิ่งที่ทำให้ประโนตย์โดดเด่นมากที่สุดในยุคนั้น ก็คือความสวย // สุทิน ทับทิมทอง รุ่นพี่ที่สนิทสนมกับประโนตย์ เล่าว่า ปัจจุบันความสวยของสาวประเภทสอง เป็นเรื่องธรรมดาที่สามารถพบเห็นได้ทั่วไป แต่สำหรับเมื่อ 35 ปีก่อน ประโนตย์สวยเกินกว่าผู้หญิงบางคน และไม่มีสาวประเภท 2 คนใดเทียบได้

ปัจจุบันมีหลักฐานและภาพถ่ายของประโนตย์เหลืออยู่ไม่มากนัก // ประโนตย์ เกิดเมื่อปี 2481 เป็นบุตรของนายยงค์ และหม่อมหลวงหญิง บุญนาค วิเศษแพทย์ ซึ่งครอบครัวมีฐานะดี

ประโนตย์มีพี่น้องทั้งหมด 5 คน และด้วยความที่เป็นบุตรชายเพียงคนเดียวของบ้าน จึงเปรียบเสมือนแก้วตาดวงใจของพ่อแม่ ประโนตย์เติบโตขึ้นท่ามกลางการถูกรุมล้อมด้วยพี่น้องที่เป็นผู้หญิงทั้งสี่ และค่อย ๆ ซึบซับความอ่อนหวานเรียบร้อยแบบผู้หญิงของคนรอบข้างไว้อย่างไม่รู้ตัว

หลังเรียนจบระดับประถมที่โรงเรียนใกล้บ้าน ย่านซอยสวนพลู ประมาณปี 2492 ด้วยความสนใจในการแสดงตั้งแต่เยาว์วัย และการสนับสนุนของผู้เป็นแม่ ประโนตย์จึงตัดสินใจสอบเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนนาฏศิลป์

โรงเรียนนาฏศิลป กรมศิลปากร หรือ วิทยาลัยนาฏศิลปในปัจจุบัน นอกจากจะเป็นจุดเริ่มต้นซึ่งต่อมาทำให้ประโนตย์เป็นที่รู้จักในชื่อของ “สีดา” แล้ว ที่นี่ยังเปิดโอกาสให้เขาสามารถแสดงบุคลิกที่เบี่ยงเบนไปจากเพศที่แท้จริงของตนเองได้อย่างอิสระเสรี

หน้าตาที่คมคาย จมูกโด่งเป็นสัน ในครั้งแรกประโนตย์ถูกเลือกให้ฝึกฝนเป็น “พระ” ตัวแสดงสำคัญที่ต้องมีการคัดสรรอย่างพิถีพิถันมาตั้งแต่ครั้งโบราณ

แต่บุคลิกท่าทางเรียบร้อยนุ่มนวล ที่ซึมซับจากบุคคลรอบข้างมาตั้งแต่วัยเด็ก ต่อมาครูผู้สอนจึงเปลี่ยนให้ประโนตย์ ฝึกฝนเป็น “ตัวนาง”

การสวมบทบาทสตรีเพศ และ ความอ่อนหวานงดงามของศิลปะ เป็นส่วนส่งเสริมให้ร่างกายและจิตใจของประโนตย์ เปลี่ยนแปลงมาเป็นผู้หญิงอย่างเต็มตัว

ไพฑูรย์ ศราคนี เพื่อนร่วมชั้นที่สนิทสนมกับประโนตย์ เล่าว่า " ขณะนั้นเป็นช่วงหลังภาวะสงคราม ซึ่งนาฏศิลป์โขนกำลังอยู่ในภาวะทรุดโทรม กรมศิลปากรไม่มีการฝึกหัดศิลปินโขนคนใหม่เพิ่มเติมทำให้เกิดการขาดแคลน" ต่อมาทางราชการจึงมีคำสั่งให้โรงเรียนนาฏศิลป์เร่งฝึกหัดนักเรียนเป็นศิลปินโขน เพื่อร่วมออกแสดงในงานพิธีสำคัญต่าง ๆ ซึ่งมีนักเรียนโขนในรุ่นเพียงไม่กี่คน ที่มีโอกาสออกแสดงร่วมกับทางโรงเรียน ซึ่งไพฑูรย์และประโนตย์ก็เป็นหนึ่งในจำนวนนั้น

การออกแสดงตามสถานที่ต่าง ๆ ร่วมกับทางโรงเรียน ถือเป็นการปฏิบัติราชการ ซึ่งจะได้รับค่าตอบแทนเป็นเบี้ยเลี้ยงวันละ 8 บาท แต่นั่นไม่สำคัญสำหรับประโนตย์ เท่ากับการที่สามารถแต่งตัวเป็นผู้หญิงได้ตามอย่างที่ใจปรารถนา เพราะขณะนั้นสภาพสังคมไทยยังไม่ยอมรับพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศ

แต่โอกาสได้ออกแสดงที่มีไม่มากนัก ประโนตย์ในวัย 14 ปี จึงมักลักลอบหนีออกไปแสดงโขนกับบุคคลภายนอก ซึ่งเป็นสิ่งที่ทางโรงเรียนนาฏศิลป์ขณะนั้นไม่อนุญาตอย่างเด็ดขาด รวมทั้งเริ่มคบหากับเพื่อนต่างโรงเรียนที่มีลักษณะเดียวกัน และทำให้ชีวิตในโรงเรียนนาฏศิลป์ของประโนตย์สิ้นสุดลงในเวลาเพียง 3 ปี

ประโนตย์ออกจากโรงเรียนนาฏศิลป์กลางคันในปี 2495 ประโนตย์มีอิสระเสรีมากขึ้นและยังคงใช้ชีวิตวนเวียนอยู่ในแวดวงของนาฏศิลป์โขน โดยร่วมกับเพื่อนในกลุ่มเดียวกัน ใช้วิชานาฏศิลป์ที่ติดตัวมารับแสดงโขนตามงานการกุศลต่าง ๆ ซึ่งต่อมาได้สร้างชื่อเสียงให้เธอเป็นที่รู้จักในนามของ “สีดา”

“สีดา” คือ นางในวรรณคดีไทยเรื่องรามเกียรติ ที่มีความงดงามอย่างมาก

ความงดงามของนางสีดาทำให้พระรามปักใจรัก ทศกัณฐ์ต้องลุ่มหลง หมู่ยักษาต่างเข่นฆ่ากัน เพื่อแย่งชิงตัวนางสีดา และกลายเป็นชนวนหนึ่งของสงครามอันยาวนานระหว่างพระรามและทศกัณฐ์

แม้ระยะเวลาเพียง 3 ปีในโรงเรียนนาฏศิลป์ ไม่อาจทำให้ท่วงท่าการร่ายรำของประโนตย์งดงามมากนัก แต่ความสวยของประโนตย์ ที่สามารถถ่ายทอดความงดงามของนางสีดา และทำให้ผู้ชมรู้สึกเคลิบเคลิ้มไปจิตนาการการแสดง อย่างยากที่จะหาผู้ใดในขณะนั้นเทียบได้

ช่วงเวลานี้เองที่ครูน้อย หรือสุรพล โทณวณิก ได้มีโอกาสชมการแสดงของประโนตย์ และความสวยของเธอที่ยังคงประทับอยู่ในความทรงจำ จึงกลายเป็นต้นกำเนิดของบทเพลง “สีดา” ในอีก 22 ปีต่อมา

แต่ภาพของหญิงสาวที่งดงาม สามารถตรึงผู้ชมได้เฉพาะบนเวทีเท่านั้น เพราะหลังจากการแสดงจบลง ประโนตย์ต้องสลับคราบความเป็นหญิง และจำต้องกลับมาใช้ชีวิตปกติตามสรีระร่างกายของตน เพราะสภาพสังคมไทยในขณะนั้น ยังไม่ยอมรับพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศ

นอกเหนือไปจากการแสดงโขน เวลาส่วนใหญ่ของประโนตย์หมดไปกับการเที่ยวเตร่กับเพื่อนฝูงตามสวนสาธารณะ อย่างเช่น สะพานพุทธ ที่เกือบทุกเย็นจะเป็นแหล่งชุมนุมของบรรดาสาวประเภทสองในยุคนั้น

แต่สถานที่ที่ประโนตย์สามารถแสดงความเป็นหญิงได้อย่างเปิดเผยมากที่สุด ก็คือ บ้าน ผิดกับเพื่อนหลายคนในกลุ่มเดียวกัน เพราะเธอโชคดีที่มีแม่ที่เข้าใจในตัวเธอมากที่สุด ดังนั้นบ้านพักของประโนตย์ในซอยสวนพลู จึงไม่เคยว่างเว้นจากการเยี่ยมเยียนของเพื่อนในกลุ่มเดียวกัน

บริเวณที่เคยเป็นบ้านพักของประโนตย์ แต่เวลาที่ล่วงเลยมา ถึง 35 ปี ทำให้ปัจจุบันแทบจะไม่มีร่องรอยใดหลง

ผลลัพธ์ (ไทย) 1:

17 พฤษภาคม 2510 หนังสือพิมพ์พาดหัวข่าวโศกนาฏกรรมรักของคนคู่หนึ่งโชคชะตากำหนดที่มาอยู่ให้เกิดลาวเพศเดียวกันเพียงชั่วข้ามคืนเหตุการณ์เลือนหายไปได้นี้ของคนไทยความทรงจำก่อนที่นำกลับมาถูกอีกย้ำเตือนลาวอีกครั้ง 22 ปีต่อมาลาวรูปแบบของบทเพลงบทเพลง "สีดา" กล่าวถึงความรักที่มีต่อกันอย่างลึกซึ้งระหว่าง 2 ชายคน แต่สุดท้ายกลับต้องจบลงด้วยเจ้าของกระทำอัตวินิตบาตกรรมของคนทั้งคู่เหตุการณ์ที่เป็นความสร้าง ซาบซึ้งและทำให้ "แจ้" ดนุพลแก้วกาญจน์ตัดสินใจหยิบยกเรื่องราวนี้ให้มอบครูน้อยสุรโทณะพลกวณิช่วยถ่ายทอดบทเพลงลาวเป็นปี 2532 "สีดา" ชีวิตจริงเมื่อปี 2510 จากเรื่องราวเป็นของสาวประเภทสอง ที่ชื่อประโนตย์วิเศษแพทย์ แต่บางเรื่องราวส่วนของผู้ที่แต่งจำเป็นต้องดัดแปลงทำให้ไปมีของบางเสี้ยวเหตุการณ์ต่างจากความเป็นไปจริง"สีดา" ลาวบทเพลงหมายถึงนางเอกนาฏศิลป์โขนของกรมศิลปากรเกือบ 40 เมื่อปี ก่อนหาก แต่ชีวิตจริงประโนตย์วิเศษแพทย์กลับไม่แทบเคยลาวบทบาทนี้ออกแสดงและให้สร้างชื่อเสียงกับกรมศิลปากรเลยแต่สิ่งที่ทำให้ประโนตย์โดดเด่นมากที่สุดลาวยุคนั้นก็คือ // สุสวยความ ทินทับทิมทองรุ่นพี่ที่สนิทสนมกับประโนตย์เล่าว่าปัจจุบันความสวยของสาวประเภทสองเป็นเรื่องธรรมดาที่สามารถพบเห็นได้ทั่วไป แต่สำหรับเมื่อ 35 ปีก่อนประโนตย์สวยเกินกว่าผู้หญิงบางคนและไม่มีสาวประเภท 2 คนใดเทียบได้ปัจจุบันมีหลักฐานและภาพถ่ายของประโนตย์เหลืออยู่ไม่มากนัก // ประโนตย์เกิดเมื่อปี 2481 เป็นบุตรของนายยงค์และหญิงหม่อมหลวงบุญนาควิเศษแพทย์ซึ่งครอบครัวฐานะดีมีตย์โนประ มีพี่น้องทั้งหมด 5 คนและด้วยความที่เป็นบุตรชายเพียงคนเดียวของบ้านจึงเปรียบเสมือนแก้วตาดวงใจของพ่อแม่ประโนตย์เติบโตขึ้นท่ามกลางการถูกรุมล้อมด้วยพี่น้องที่เป็นผู้หญิงทั้งสี่และค่อย ๆ ซึบซับความ อ่อนหวานเรียบร้อยแบบผู้หญิงของคนรอบข้างไว้อย่างไม่รู้ตัวหลังเรียนจบระดับประถมที่โรงเรียนบ้านใกล้ย่านซอยสวนพลูประมาณ 2,492 ปีด้วยความสนใจเจ้าของลาวแสดงตั้งแต่เยาว์วัยเจ้าของสนับสนุนและผู้เป็นของแม่ประโนตย์จึงตัดสินใจสอบ เข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนนาฏศิลป์โรงเรียนนาฏศิลปกรมศิลปากรหรือวิทยาลัยนาฏศิลปลาวปัจจุบันนอกจากจะเป็นจุดเริ่มต้นซึ่งทำให้ประต่อมาโนตย์ที่เป็นรู้จักลาวชื่อของ "สีดา" แล้วที่นี่ยังโอกาสเปิดให้เขาสามารถ แสดงบุคลิกจากไปที่เบี่ยงเบนแท้จริงของเพศที่ตนเองได้อย่างอิสระเสรีหน้าตาคมคายจมูกโด่งที่เป็นครั้งแรกสันลาวประโนตย์ถูกเลือกเป็นให้ฝึกฝน "พระ" ตัวแสดงที่สำคัญต้องมีมาเจ้าของคัดสรรอย่างพิถีพิถัน ตั้งแต่ครั้งโบราณแต่บุคลิกท่าทางเรียบร้อยนุ่มนวลซึมซับจากที่บุคคลรอบข้างตั้งแต่วัยเด็กต่อมาครูผู้สอนมาตย์โนประจึงให้เปลี่ยนเป็นฝึกฝน "นางตัว" เจ้าของสวมบทบาทสตรีเพศอ่อนหวานงดงามและความเป็นส่วนของศิลปะส่งเสริม ร่างกายและจิตใจของให้ประโนตย์มาเป็นผู้หญิงเปลี่ยนแปลงอย่างเต็มตัวไพฑูรย์ศราคนีเพื่อนร่วมกับประสนิทสนมชั้นที่ตย์โนว่าได้เล่า "ขณะนั้นช่วงเป็นอยู่หลังภาวะสงครามซึ่งนาฏศิลป์โขนกำลังลาวภาวะทรุดโทรมกรมศิลปากร ไม่มีการฝึกหัดศิลปินโขนคนใหม่เพิ่มเติมทำให้เกิดการขาดแคลน "ต่อมาทางราชการจึงมีคำสั่งให้โรงเรียนนาฏศิลป์เร่งฝึกหัดนักเรียนเป็นศิลปินโขนเพื่อร่วมออกแสดงในงานพิธีสำคัญต่าง ๆ ซึ่งมีนักเรียนโขนในรุ่นเพียงไม่กี่คน โอกาสทางมีที่ออกแสดงร่วมกับโรงเรียนซึ่งไพฑูรย์ประโนตย์และเป็นก็หนึ่งลาวจำนวนนั้นเจ้าของสถานตามที่ออกแสดงร่วมกับต่าง ๆ ทางราชการโรงเรียนถือเป็นการปฏิบัติซึ่งจะได้รับเป็นค่าตอบแทนเบี้ยเลี้ยงวันละ 8 บาท แต่นั่นไม่สำคัญที่สำหรับประโนตย์เท่ากับเจ้าของสามารถแต่งตัวเป็นผู้หญิงได้ตามที่ใจปรารถนาอย่างเพราะขณะนั้นสภาพสังคมไทยยังไม่ยอมรับพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศแต่โอกาสไม่ได้ออกแสดงที่มีมากนักประตย์โน ในวัย 14 ปีจึงมักลักลอบหนีออกไปแสดงโขนกับบุคคลภายนอกซึ่งเป็นสิ่งที่ทางโรงเรียนนาฏศิลป์ขณะนั้นไม่อนุญาตอย่างเด็ดขาดรวมทั้งเริ่มคบหากับเพื่อนต่างโรงเรียนที่มีลักษณะเดียวกันและทำให้ชีวิตในโรงเรียนนาฏศิลป์ของประโนต ย์สิ้นสุดลงเวลาเพียงลาว 3 ปีตย์โนประออกจากโรงเรียนกลางคันนาฏศิลป์ลาวปี 2495 ประตย์โนมีอิสระเสรีขึ้นมากและยังใช้คงชีวิตวนเวียนอยู่ของแวดวงลาวลาวนาฏศิลป์โขนโดยกลุ่มเพื่อนร่วมกับเดียวกันใช้วิชา นาฏศิลป์ติดตัวมารับที่แสดงงานตามโขนเจ้าของกุศลซึ่งต่อต่าง ๆ มาได้สร้างชื่อเสียงให้เธอเป็นของที่รู้จักลาวนาม "สีดา" "สีดา" คือนางลาววรรณคดีไทยที่มีความเรื่องรามเกียรติงดงามอย่างมากความ งดงามของนางทำให้พระรามปักใจรักสีดาทศกัณฐ์ของคุณต้องลุ่มหลงหมู่ยักษาต่างกันเข่นฆ่าแย่งชิงเพื่อรับตัวนางสีดาและกลายเป็นชนวนหนึ่งของสงครามอันยาวนานระหว่างทศกัณฐ์พระรามและเวลาแม้ระยะเพียง 3 ปีไม่ลาวโรงเรียนนาฏศิลป์ อาจทำให้ท่วงท่าการร่ายรำของประโนตย์งดงามมากนัก แต่ความสวยของประโนตย์ที่สามารถถ่ายทอดความงดงามของนางสีดาและทำให้ผู้ชมรู้สึกเคลิบเคลิ้มไปจิตนาการการแสดงอย่างยากที่จะหาผู้ใด ลาวขณะนั้นเทียบได้ช่วงเวลานี้เองหรือที่ครูน้อยสุรพลโท ณ วณิกโอกาสชมได้มีตย์โนประเจ้าของแสดงของความสวยและของเธอที่ยังอยู่คงประทับลาวความทรงจำจึงกลายเป็นต้นกำเนิดของ บทเพลง "สีดา" ลาว 22 ปีต่อมาอีกภาพของ แต่หญิงสาวที่งดงามสามารถตรึงผู้ชมได้โครงสร้างพื้นฐานที่อธิบายไว้บนเวทีเท่านั้นเพราะหลังจากเจ้าของแสดงจบลงตย์โนประต้องสลับคราบความเป็นหญิงจำต้องและกลับมาใช้ชีวิต สรีระร่างกายตามปกติของไทยลาวขณะนั้นสังคมตนเพราะสภาพยังไม่ยอมรับพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศไปจากเจ้าของนอกเหนือแสดงเวลาโขนส่วนใหญ่ของประย์โนตหมดไปเที่ยวกับเจ้าของเตร่กับสวนเพื่อนฝูงตามสาธารณะอย่างเช่นสะพานพุทธ เกือบทุกที่จะเป็นเย็นแหล่งชุมนุมบรรดาของสาวประเภทสองลาวยุคนั้นแต่สถานที่ที่ตย์โนประสามารถแสดงความเป็นหญิงได้อย่างเปิดเผยมากที่สุดก็คือผิดบ้านกับกลุ่มเพื่อนหลายลาวเดียวกันเพราะคนดีที่เธอโชค แม่ที่มีตัวเธอมากเข้าใจลาวที่สุดดังนั้นบ้านพักของประโนตย์ลาวซอยสวนพลูจึงไม่เคยว่างเว้นเจ้าของเยี่ยมเยียนจากเพื่อนของกลุ่มลาวเดียวกันบริเวณที่เคยเป็นบ้านพักของประโนมาตย์ แต่ล่วงเลยถึงเวลาที่ 35 ปีทำให้ ปัจจุบันแทบจะไม่มีร่องรอยใดหลง